Người tiêu dùng là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương trong các giao dịch kinh tế – dân sự. Luật Dân sự cùng các luật chuyên ngành đã dựng nên cơ chế bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng để chống lại sự lạm dụng từ phía nhà cung cấp.
1. Quyền của người tiêu dùng
Bao gồm:
- Quyền được an toàn về sức khỏe, tính mạng khi sử dụng sản phẩm.
- Quyền được thông tin đầy đủ, chính xác.
- Quyền được lựa chọn, tự do quyết định.
- Quyền khiếu nại, yêu cầu bồi thường thiệt hại.
2. Cơ chế bảo vệ dân sự
- Hủy bỏ hợp đồng khi nhà cung cấp vi phạm điều khoản.
- Yêu cầu bồi thường thiệt hại khi bị ảnh hưởng sức khỏe, tài sản.
- Đưa vụ việc ra tòa án hoặc trọng tài.
3. Thực tiễn
- Tranh chấp hợp đồng mua bán điện thoại, đồ gia dụng không đúng chất lượng.
- Vấn đề sản phẩm thực phẩm, mỹ phẩm kém chất lượng.
- Các giao dịch thương mại điện tử phát sinh tình trạng hàng giả, hàng nhái.
4. Ý nghĩa
- Bảo vệ người yếu thế trong quan hệ dân sự.
- Tạo sự cân bằng giữa người tiêu dùng và tổ chức kinh doanh.
- Góp phần xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, tử tế.
Kết luận
Cơ chế dân sự bảo vệ người tiêu dùng đã góp phần nâng cao niềm tin xã hội, thúc đẩy thương mại lành mạnh. Tuy nhiên, cần kết hợp thêm cơ chế hành chính, hình sự để đạt hiệu quả toàn diện hơn.