Luật hình sự là một ngành luật đặc biệt trong hệ thống pháp luật Việt Nam. Nó quy định hành vi nào bị coi là tội phạm và biện pháp trừng phạt đối với người phạm tội. Bên cạnh đó, luật hình sự còn có chức năng bảo vệ trật tự xã hội, bảo đảm quyền con người, đồng thời duy trì công bằng và ổn định cho xã hội.
1. Khái niệm luật hình sự
Luật hình sự là tổng hợp các quy phạm pháp luật do Nhà nước ban hành, nhằm xác định:
- Hành vi nào là tội phạm.
- Hình phạt và biện pháp xử lý hình sự tương ứng.
- Trách nhiệm hình sự của cá nhân, pháp nhân thương mại.
2. Các chức năng cơ bản
- Chức năng bảo vệ: bảo vệ lợi ích của Nhà nước, tổ chức, cá nhân trước sự xâm hại.
- Chức năng răn đe: ngăn ngừa việc phạm tội thông qua đe dọa áp dụng hình phạt.
- Chức năng cảm hóa, giáo dục: định hướng hành vi con người theo chuẩn mực pháp luật.
3. Vai trò trong hệ thống pháp luật
Khác với dân sự, lao động hay hành chính, luật hình sự đóng vai trò như “lá chắn cuối cùng” của xã hội. Khi các chế định khác không thể xử lý, hình sự sẽ can thiệp mạnh mẽ bằng chế tài hạn chế tự do, thậm chí là tước bỏ quyền sống đối với những hành vi đặc biệt nghiêm trọng.
Kết luận
Luật hình sự là công cụ đặc biệt của Nhà nước để duy trì trật tự, công bằng xã hội, đồng thời giáo dục mỗi cá nhân sống trong khuôn khổ pháp luật, hướng đến xã hội an toàn, ổn định.
